Skuteczność wyrażenia przez konsumenta zgody na reklamę

Konsumenci, którzy zawierają umowy z firmami, często wyrażają już swoją zgodę poprzez ogólne warunki handlowe (OWU) firmy. Na przykład zgadzają się również na kontaktowanie się z nimi w celach reklamowych. W tym momencie firma zazwyczaj wymienia już kilka kanałów komunikacyjnych, za pomocą których chce mieć możliwość kontaktu z konsumentem.

Tutaj możesz dowiedzieć się, czy i na jakich warunkach taka zgoda jest skuteczna.

Kontekst prawny

Zgodnie z art. 7 I ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (UWG) dopuszczalność działań handlowych zależy od prawnie skutecznej zgody. Dotyczy to w szczególności reklamy. Wymogiem takiej zgody jest w szczególności to, aby była ona sformułowana wystarczająco konkretnie i aby można ją było swobodnie odwołać. Ponadto konsument musi udzielić jej w sposób świadomy i dobrowolny.

Co do zasady zgodę taką można uzyskać również poprzez akceptację OWU.

W odpowiednim wyroku Federalny Trybunał Sprawiedliwości (BGH) stwierdza, że zgoda w rozumieniu § 7 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (UWG) to "każde wskazanie woli [które] jest udzielane bez przymusu, dla konkretnego przypadku i z pełną świadomością faktów, i przez które osoba, której dane dotyczą, akceptuje przetwarzanie dotyczących jej danych osobowych. Ponadto musi istnieć możliwość udzielenia tego w każdy odpowiedni sposób, przy czym wola użytkownika jest wyrażona w konkretnym wskazaniu, podjętym w ramach świadomej i swobodnej decyzji" (wyrok BGH z 01.02.2018 - III ZR 196/17).

Zgoda na wiele kanałów reklamowych

Obecnie pojawia się wątpliwość, czy oświadczenie o wyrażeniu zgody, które odnosi się do reklamy za pośrednictwem kilku kanałów reklamowych, jest wystarczająco konkretne. Często odpowiednie klauzule OWU zawierają sformułowania typu: "W przyszłości chciałbym być informowany i doradzany osobiście o nowych ofertach i usługach firmy za pośrednictwem poczty elektronicznej, telefonu, SMS lub MMS. Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych umownych w celu indywidualnego doradztwa dla klientów".

Zgodnie z cytowanym już orzeczeniem BGH, odrębna zgoda dla każdego pojedynczego kanału reklamowego nie jest obowiązkowa. Dopóki zgoda jest udzielana bez nacisku na konsumenta i ze znajomością wszystkich okoliczności faktycznych, a konsument wyraża zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych, może być ona skuteczna.

Poprzez wyraźne wymienienie kanałów reklamowych konsumentowi w sposób ogólnie zrozumiały zostaje wyjaśnione, na co wyraża zgodę. Zgoda jest więc wystarczająco konkretna. Gdyby klauzula oprócz informacji o kontaktowaniu się zawierała dalsze ogólne postanowienia umowne, zapewne zostałoby to ocenione inaczej.

Zgoda może być również wyrażona poprzez zwykłe zaznaczenie odpowiedniej klauzuli ("opt-in").

Użytkownik OWU (spółka) ma zawsze swobodę w samodzielnym formułowaniu oświadczenia prawnego w taki sam sposób jak wzorca umowy, dzięki czemu konsumentowi pozostaje jedynie decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu oświadczenia.

Wniosek

Indywidualna zgoda może, jeśli spełnia ogólne wymagania dotyczące zgody, dotyczyć również reklamy za pośrednictwem kilku kanałów reklamowych. Jest ona udzielana dla konkretnego przypadku, jeżeli jest jasne, jakich produktów lub usług jakich przedsiębiorstw konkretnie dotyczy. Klauzula nie może jednak wówczas zawierać dalszych ogólnych postanowień umownych, ponieważ w przeciwnym razie nie jest już wystarczająco konkretna.