Koniec dla retencji danych?

Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) orzekł we wtorek, że niemiecka wersja retencji danych jest niezgodna z prawem unijnym. Teraz trzeba ustalić ramy dla nowej regulacji w Niemczech. Czy w Niemczech nadal będzie obowiązywała retencja danych?

Dowiedz się tutaj, co na ten temat mówi obecnie ETS i politycy.

Poprzednie rozporządzenie w Niemczech

Krytykowanymi niemieckimi przepisami są te z ustawy o telekomunikacji (TKG). Stanowią one, że dane o ruchu i lokalizacji muszą być przechowywane przez dostawców odpowiednio przez dziesięć i cztery tygodnie. Praktyka ta umożliwia wyciągnięcie bardzo precyzyjnych wniosków na temat życia prywatnego osób, których dotyczy. W ten sposób można tworzyć całe profile osobowe. ETS uważa to za naruszenie prawa UE.

ETS: zakaz ogólnego i bezkrytycznego zatrzymywania danych

W wyroku z 20 września 2020 roku ETS orzekł (sprawy C-793/19, C-794/19 i in.), że niemiecka wersja zatrzymywania danych jest sprzeczna z prawem UE. W szczególności prawo Unii wyklucza ogólne i bezkrytyczne zatrzymywanie danych o ruchu i lokalizacji. W przypadku poważnego zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego jest to jednak możliwe. W świetle dotychczasowego orzecznictwa takie orzeczenie było do przewidzenia.

Niemniej jednak ETS przyznaje prawodawcy krajowemu pewną swobodę w zakresie podstawowego zakazu zatrzymywania danych bez podania przyczyny.

Wyjątki dotyczące ogólnego i przypadkowego składowania

Zgodnie z wnioskiem ogólne i niesprowokowane zatrzymywanie danych powinno być możliwe, gdy jest to kwestia ochrony bezpieczeństwa narodowego. W takim przypadku można przechowywać dane dotyczące ruchu i lokalizacji. To, czy istnieje poważne zagrożenie, może być następnie kontrolowane przez sąd lub niezależny organ administracyjny. Ponadto taki środek jest dopuszczalny jedynie przez okres ograniczony do tego, co jest absolutnie konieczne.

Możliwe jest również ogólne i bezkrytyczne zatrzymywanie danych dotyczących tożsamości użytkowników środków komunikacji elektronicznej. W tym celu celem musi być ochrona bezpieczeństwa narodowego, walka z przestępczością i ochrona bezpieczeństwa publicznego.

Wyjątek dla składowania celowego

Ukierunkowane zatrzymywanie danych o ruchu i lokalizacji jest ponownie możliwe, gdy jest to kwestia ochrony bezpieczeństwa narodowego, zwalczania poważnych przestępstw lub zapobiegania poważnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa publicznego. Jednakże takie zatrzymywanie musi być wówczas dokonywane na podstawie kryteriów ograniczających związanych z osobami, których dotyczy, lub za pomocą kryteriów geograficznych.

W tych samych celach może być również podejmowane ogólne i niedyskretne zatrzymywanie adresów IP związanych ze źródłem połączenia.

Wyjątek dotyczący obowiązkowego składowania

Ponadto możliwe jest nałożenie na dostawców usług komunikacji elektronicznej obowiązku przechowywania danych przez określony czas. Musi to jednak wówczas służyć zwalczaniu poważnych przestępstw i ochronie bezpieczeństwa narodowego. Również w tym przypadku mogą być wówczas gromadzone dane o ruchu i lokalizacji.

Głosy z polityki

O orzeczeniu i powstałej sytuacji wypowiedziały się już głosy ze sceny politycznej.

FDP chce jeszcze całkowicie zlikwidować zatrzymywanie danych. Federalny minister sprawiedliwości z ramienia FDP, Buschmann, zapowiedział już, że zatrzymywanie danych bez powodu zostanie teraz "szybko i ostatecznie usunięte z prawa".

Również grupa parlamentarna Zielonych postrzega wyrok jako cios dla zwolenników retencji danych. Regulacja zgodna z konstytucją była potrzebna od dawna.

Z drugiej strony minister spraw wewnętrznych SPD Faeser widzi w kwestii retencji danych przede wszystkim obawy organów bezpieczeństwa. Te ostatnie chcą retencji danych.

Jak bardzo możliwe jest zatrzymanie większej ilości danych?

Nawet jeśli orzeczenie ETS jest powierzchownie przeciwne niemieckiej retencji danych, to wyjątki dają do zrozumienia, że wiele jest jeszcze możliwe. Wyjątki ustanowione przez ETS są tak szerokie, że zakaz zatrzymywania danych bez żadnego powodu może być już zakwestionowany.

Jak wynika z dotychczasowych głosów w polityce, w sprawie możliwości retencji danych w Niemczech dojdzie do kompromisu między Federalnym Ministerstwem Spraw Wewnętrznych a rządzącym Federalnym Ministerstwem Sprawiedliwości. Kompromis ten może zawierać więcej retencji danych, niż początkowo sugeruje orzeczenie.

Zastanawiasz się również co i ile wolno Ci przechowywać? W kwestiach związanych z ochroną danych osobowych możesz polegać na naszym zespole ekspertów! Do pierwszego kontaktu tutaj.