Akta pacjenta: Jak wiele wolno pacjentowi wiedzieć?

Pacjenci mają prawo do wglądu w swoje akta pacjenta lub do ich skopiowania. Tutaj dowiesz się, jak daleko sięga to prawo i kiedy może być ograniczone.

Podstawa prawna akt pacjenta

Paragraf 630 f niemieckiego kodeksu cywilnego (BGB) zobowiązuje lekarza do prowadzenia dokumentacji pacjenta. Można to zrobić w formie papierowej lub elektronicznej. Z akt pacjenta musi wynikać, kiedy dokonano jakichkolwiek zmian w treści i co zostało zmienione. W kartotece pacjenta lekarz dokumentuje wszystkie działania i ich wyniki, które z fachowego punktu widzenia są istotne dla obecnego i przyszłego leczenia. Zasadniczo akta pacjenta muszą być przechowywane przez dziesięć lat po zakończeniu leczenia.

§ 630 g niemieckiego kodeksu cywilnego (BGB) reguluje prawo pacjenta do wglądu w akta pacjenta. Lekarz może odmówić tego tylko wtedy, gdy istnieją "istotne względy terapeutyczne lub inne istotne prawa osób trzecich, które są przeciwne" (więcej na ten temat poniżej).

Podobnie pacjent ma prawo do bezpłatnej pełnej kopii akt na podstawie art. 15 III GDPR.

Brak dostępu do akt pacjentów w celach terapeutycznych?

§ 630g I niemieckiego kodeksu cywilnego (BGB) stanowi ponadto, że lekarz może odmówić dostępu tylko wtedy, gdy istnieją "istotne względy terapeutyczne lub inne istotne prawa osób trzecich, które są przeciwne".

To ograniczenie w udostępnianiu informacji samemu pacjentowi nie może iść zbyt daleko. Co do zasady wyjątek ten jest dopuszczalny na podstawie art. 23 ust. 1 lit. i) GDPR. Podobny wyjątek jest obecnie przewidziany również w projekcie rozporządzenia w sprawie "europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia" (art. 3 III rozporządzenia).

Rozwój historyczny

To, że pacjent w ogóle ma prawo dostępu, pojawiło się dopiero w najnowszej historii. Jeszcze np. w latach 70. ubiegłego wieku normą było, że dokumentacja medyczna nie była udostępniana osobie zainteresowanej. Do czasu wprowadzenia w 2012 roku §§ 630 a - 630 h BGB, a później wejścia w życie GDPR, z jednej strony stopniowo zwiększano wymagania dotyczące dokumentacji medycznej, a z drugiej strony wzmacniano prawa osób, których dane dotyczą.

Decyzja w sprawach indywidualnych

To, czy mimo wszystko należy odmówić kontroli ze względów terapeutycznych, musi być zbadane w każdym indywidualnym przypadku. W szczególności należy zazwyczaj odmówić kontroli, jeżeli istnieje diagnoza psychiatryczna, która sugeruje, że relacja zaufania pacjenta z osobą leczącą go lub osobą trzecią zostanie trwale zniszczona przez kontrolę lub też pacjenci straumatyzowani doznają ponownej traumatyzacji.

W przypadku poważnych i nieuleczalnych chorób nie zakłada się obecnie żadnych powodów, aby odmówić dostępu. Decyzja BVerfG w sprawie eutanazji dała tu jasno do zrozumienia już w 2020 roku, że byłoby to równoznaczne z paternalizmem i że "ochrona człowieka przed samym sobą" może służyć jedynie swobodzie decyzji, a nie odwrotnie.

Powody odmowy

W przypadku odmowy dostępu pacjentowi należy podać powody (§ 630 g I 2 BGB). Pacjent musi być zatem otwarcie poinformowany o odmowie. Wgląd w ocenzurowane lub zmienione akta jest niedopuszczalny. W tym kontekście lekarz musi zachować cienką granicę pomiędzy wystarczającym wyjaśnieniem pacjentowi, dlaczego nie może on zapoznać się z aktami, a nie ujawnianiem tego, czego nie chce, aby pacjent wiedział.

Okoliczności dostępu do akt pacjenta

Zamiast całkowitej odmowy dostępu, lekarz może i powinien pomyśleć także o łagodniejszych środkach ochrony praw pacjenta.

Podstawową opcją jest tu dostosowanie okoliczności kontroli: lekarz może zaproponować pacjentowi kontrolę w towarzystwie. Osobą towarzyszącą kontroli może być sam lekarz prowadzący lub zaufana osoba pacjenta. Jeśli praktyk towarzyszy kontroli, może również zapewnić, że informacje są łatwe do zrozumienia przez pacjenta (art. 12 I GDPR).

Forma przepisu

Pacjent musi mieć możliwość bezpłatnego wglądu do akt lub ich kopiowania. Pacjent może otrzymać kopię w formie papierowej lub w formie elektronicznej (§ 630 g II BGB, art. 15 III DSGVO).